Wat zit er allemaal in je hoofd?

Wat denk je? Denk eens na! Waar zit je aan te denken? Ben je aan het dagdromen?
Enkele uitspraken die kinderen wel eens te horen krijgen in de klas. Maar wat is dat nu, die gedachten? Waar zitten die? Waar komen ze vandaan? Heeft iedereen ze?

Kleuters, eerste en tweede graad
Verhaal:
'Het hoofd van Marieke' van Siska Goeminne en Yvonne Jagtenberg
  (Bron: GOEMINNE, S. (2001) Het hoofd van Marieke. Leuven: Davidsfonds.)






Filosofische vragen

• Waar zitten je gedachten?
• Waar komen gedachten vandaan?
• Heeft iedereen gedachten?
• Heb je gedachten die niemand anders heeft?
• Is het belangrijk om gedachten te hebben?
• Kun je leven zonder gedachten?
• Kun je iemand gedachten lezen?
• Zijn dromen ook gedachten?
• Hebben dieren ook gedachten?
• Zijn gedachten altijd goed of kunnen ze ook slecht zijn?

Verwerkingsopdracht
Laat de kinderen hun eigen gedachten tekenen. Hiervoor kan je de laatste bladzijde van het boek 'Het hoofd van Marieke gebruiken. De kinderen tekenen hun gedachten in het hoofd.

Tijd om na te denken over het nadenken!

Groetjes,
juf Nathalie
   (Bron: ATHONE, R., JANSSENS, E., VERVOORT, S., KNOPS, J. (2009) Peinzen: 49 filosofische vragen voor kinderen. Leuven: Acco.)

Wie is de baas?

De baas zijn: leuk toch! 'Ik speel lekker de baas over iemand en als we en spel spelen dan ben ik de baas.' Bekende uitspraken bij jonge kinderen. Maar hoe leg je uit wat dat is, de baas zijn?

Kleuters tot tweede graad
Openingsgesprek
Geen verhaal bij dit thema. Het is aan de kinderen om zelf te vertellen! Hoe zou de wereld er uit zien als zij de baas zouden zijn?

Filosofische vragen

• Wanneer ben je de baas?
• Waarom ben je de baas?
• Wat wil dat zeggen, de baas zijn?
• Kan iedereen de baas zijn?
• Kun je de baas zijn over iedereen?
• Wat zou je veranderen als jij de baas zou zijn?
• Kun je ook de baas zijn over jezelf?
• Als je baas bent, mag je dan doen wat jij wilt?
• Zijn mensen de baas over dieren?
• Zou het een betere wereld zijn indien kinderen de baas zouden zijn?

 Verwerkingsopdracht
 Teken de wereld zoals die er uit zou zien als jij de baast bent.

Je zal de zotste dingen te horen/zien krijgen!

Groetjes,
Juf Nathalie
   (Bron: ATHONE, R., JANSSENS, E., VERVOORT, S., KNOPS, J. (2009) Peinzen: 49 filosofische vragen voor kinderen. Leuven: Acco.)

Pesten

Wat als er iemand in de klas gepest wordt? Misschien is een filosofisch gesprek dan wel een goede oplossing om niet één bepaald iemand in het licht te zetten, maar klassikaal de oorzaken ervan te bekijken. Je geeft leerlingen de kans zonder beschuldigingen open te praten over het pestgedrag. Natuurlijk kan dit thema ook gebruikt worden als er niet gepest wordt.

Tweede en derde graad
Verhaal: 'Waar is Walter?' van Charisse Neugebauer
   (Bron: NEUGEBAUER, C. (2002) Waar is walter? Rijswijk: De Vier Windstreken)
Na het verhaal laat je best de leerlingen zelf kort ervaringen uitwisselen over pestgedrag. Laat hen hierbij hun gevoelens goed uitdrukken: Word je wel eens gepest? Hoe voel je je als je gepest wordt?

Filosofische vragen

• Wat is pesten?
• Is pesten hetzelfde als ruzie maken?
• Waarom pesten mensen?
• Kun je iemand pesten zonder het te weten?
• Wanneer pest je iemand?
• Moet je iemand kennen om hem te kunnen pesten?
• Als iemand jou pest, mag je dan terugpesten?
• Mag pesten soms wel?
• Bestaat er iemand die nooit gepest is?
• Pesten dieren elkaar?

Verwerkingsopdracht
Rollenspel: Er worden twee situaties gespeeld waarin iemand gepest wordt. Speel wat volgens de kinderen de beste oplossing is om het pestgedrag te laten ophouden. Of speel wat volgens hen de minst goede oplossing is. Bespreek daarna beide oplossingen.

Een pittig, maar zeer belangrijk thema in elke klas!

Groetjes,
juf Nathalie
   (Bron: ATHONE, R., JANSSENS, E., VERVOORT, S., KNOPS, J. (2009) Peinzen: 49 filosofische vragen voor kinderen. Leuven: Acco.)

Liegen

Liegen, een onderwerp dat elk kind van de lagere school zeker kent. Wie heeft er nu nog nooit een keer gelogen? Maar wat vinden de kinderen daar nu eigenlijk zelf van? Tijd om het hen te vragen!

Eerste tot derde graad

Verhaal: 'Jeetje, er is er eentje die liegt!' van Winnie de Poeh (Zit ook als deelverhaal in het boek 'Mijn leukste verhalenboek' van Winnie de Poeh)
   (Bron: BIRNEY, B. (1999) Jeetje, er is er eentje die liegt! Oosterhout: Deltas
    BIRNEY, B. (1999) Mijn leukste verhalenboek. Oosterhout: Deltas)






Filosofische vragen

• Wat is liegen?
• Moet je slim zijn om te liegen?
• Waarom liegen mensen?
• Zouden er mensen bestaan die nooit liegen?
• Is het niet zeggen van de waarheid hetzelfde als liegen?
• Wanneer is het moeilijk om de waarheid te zeggen?
• Kun je door liegen iemand helpen?
• Als je de waarheid niet kent, kun je dan liegen?
• Wat doe je als je weet dat iemand gelogen heeft tegen jou?
• Kun je liegen en tegelijkertijd de waarheid spreken?

Verwerkingsopdracht
Wanneer is een verhaal gelogen? Vertel elkaar een verhaal en de anderen raden of het gelogen is of niet.

Groetjes,
juf Nathalie
   (Bron: ATHONE, R., JANSSENS, E., VERVOORT, S., KNOPS, J. (2009) Peinzen: 49 filosofische vragen voor kinderen. Leuven: Acco.)