Slim zijn

Slim zijn wordt vaak als iets erg belangrijk gezien door kinderen. Ze willen goede punten halen en daarvoor moet je slim zijn. Tijd om hier eens dieper op in te gaan!

Eerste en tweede graad
Verhaal: 'Zeehond en Meeuw' uit Allemaal praatjes! van Geert De Kockere
  (Bron: De KOCKERE, G. (1999). Allemaal praatjes! Wielsbeke: De Eenhoorn.)
'Wie van ons is het slimst?' vroeg Meeuw. Zeehond lag op een zandbank en Meeuw stond ernaast. 'Wat is slim?' vroeg Zeehond. 'Als je dat al niet weet', zei Meeuw, 'dan ben ik zeker de slimste...' 'Goed', zei Zeehond, 'als je mij heel precies kan uitleggen wat slim is, dan ben jij de slimste!' 'Wel', zei Meeuw, 'slim, dat is heel veel weten.' 'O ja?' vroeg Zeehond. 'En hoeveel is heel veel?' Meeuw ging op één pot staan en dacht diep na. 'Ten minste honderd dingen', zei Meeuw na een poosje. 'O ja?' vroeg Zeehond. En hij noemde gauw 107 verschillende soorten schelpen op die hij kende. 'Dus ben ik heel slim', besloot Zeehond. 'Hoeveel schelpen ken jij?' Meeuw moest toegeven dat ze maar 63 soorten schelpen kende. 'Dus ben ik de slimste!' besloot Zeehond. 'Slim wil ook zeggen dat je veel verstand hebt', probeerde Meeuw zich te redden. 'En wat is verstand?' vroeg Zeehond. Meeuw ging op haar andere poot staan en dacht diep na. 'Dat zijn de hersenen in je kop', zei Meeuw na een poosje. 'Dan ben ik zeker de slimste', besloot Zeehond. 'Mijn kop is veel groter dan die van jou. Bij mij zitten er dus meer hersenen in.' 'Ho!' krijste Meeuw. 'Het gaat er niet om hoeveel hersenen je hebt, het gaat er hem om hoe goed je die hersenen gebruikt. Weet jij bijvoorbeeld hoe je slakken uit potdichte schelpen haalt?' 'Nee', gaf Zeehond toe, 'dat weet ik niet...' 'Wel', zei Meeuw, 'ik wel. Ik neem ze in m'n bek, stijg op en laat ze vanuit de lucht op een steen vallen. Ze breken en hups, daar is de slak. Dat is je hersenen gebruiken. Ik ben dus slimmer dan jij.' 'O', zei Zeehond. 'Ik zou gewoon een andere schelp zoeken die niet potdicht is...' 'Ja', zei Meeux, 'jij gebruikt je hersenen niet. Dus ben je niet erg slim...' 'Maar zeg eens Meeuw', vroeg Zeehond, 'waarom zou jij slakken zoeken? Meeuwen lusten toch geen slakken?' 'Is dat zo?' Schrok Meeuw. 'Ja', zei Zeehond. 'O', zei Meeuw, 'dat wist ik niet...'

Filosofische vragen

• Wanneer ben je slim?
• Als je veel weet, ben je dan slim?
• Zijn er verschillende soorten slim zijn?
• Kun je slim zijn en toch iets doms doen?
• Zijn slimme mensen ook mooi?
• Is slim zijn hetzelfde als verstandig zijn?
• Word je slim geboren?
• Zijn slimme mensen beter dan minder slimme mensen?
• Zijn mensen die nu leven, slimmer dan die van vroeger?
• Hoe zou de wereld eruitzien als iedereen slim was?

Verwerkingsopdracht
- Welke drie slimme vragen zouden de leerlingen wel eens willen stellen aan de slimste mens die er bestaat.
- Teken iemand die slim is.


Tweede en derde graad
In de tweede en derde graad werken we een keer zonder verhaal. Je kan aanknopen bij de programma's op televisie: De slimste mens ter wereld. Hoe wordt je daar de slimste mens ter wereld? Is dat enkel door goede antwoorden te geven of ook door tactiek? Laat de kinderen vertellen wat ze van het programma weten.

Ook kan je hen een vragenlijst laten invullen en deze daarna bespreken:
Wanneer ben je slim?
... als je een doelpunt kan maken?
... als je een goed rapport heb?
... als je een kapotte auto kunt maken?
... als je een bril draagt
... als je een mooi schilderij kunt maken?
... als je een boek kunt schrijven?
... als je iemand kan troosten?
... als je goed kunt rekenen?
... als je goed Chinees kan lezen?
... als je lekker eten kan maken?
... als je blauwe ogen hebt?
... als je goed kan dansen?
... als je veel weet over dieren?
... als je je huiswerk maakt?
... als je mooi kan schrijven?
... als je kaal bent?
... als anderen zeggen dat je slim bent?
... als je anderen dom vindt?
... als je weet waar je goed in bent?
... als je geen ruzie maakt?
... als je je plan kan trekken?

Filosofische vragen

• Wat is slim zijn?
• Wanneer ben je slim?
• Word je slim geboren?
• Kan iedereen slim worden?
• Zijn grote mensen slimmer dan kleine kinderen?
• Is iemand die slim is, altijd slim?
• Kan iemand die slim is, soms dom zijn?
• Kun je zien of iemand slim is?
• Kunnen dieren slim zijn?
• Als iedereen op aarde slim zou zijn, zouden er dan nog slimme mensen bestaan?

Verwerkingsopdracht
De kinderen schrijven een moeilijke vraag die ze zouden stellen aan een erg slim persoon. Deze vragen kan je bespreken en er eventueel verder mee filosoferen. Vooral de vraag of je slim moet zijn om die vragen te beantwoorden krijgt dan extra aandacht.

Eens benieuwd of de kinderen slim genoeg zijn om een antwoord te vinden ;)

Groetjes,
Juf Nathalie
   (Bron: ATHONE, R., JANSSENS, E., VERVOORT, S., KNOPS, J. (2009) Peinzen: 49 filosofische vragen voor kinderen. Leuven: Acco.)